ปรัชญาชีวิตแบบไทย
ฝรั่งในเมืองไทย - ฝรั่งมองเมืองไทยอย่างไร
หัวใจเย็นชา
เมื่อใครสักคนหยิบหนังสือ แคตตาล็อกท่องเที่ยว บล็อก หรือภาพยนตร์เกี่ยวกับประเทศไทยขึ้นมา ก็จะพบกับสโลแกน “ประเทศไทย ดินแดนแห่งรอยยิ้ม” ทันที และแน่นอนว่า ทันทีที่เราก้าวออกจากสนามบินกรุงเทพฯ เราก็จะเห็นว่าคนไทยนั้นสุภาพ อ่อนโยน และเป็นมิตรอย่างยิ่ง สิ่งนี้แสดงออกมาตั้งแต่รอยยิ้มที่พวกเขามอบให้กับทุกคนที่หน้าประตูอย่างไม่หยุดหย่อน ตั้งแต่วินาทีที่เรามาถึง รอยยิ้มกว้างนี้ทำให้หลายคนเชื่อว่าระหว่างช่วงวันหยุดในประเทศไทย พวกเขาจะไม่ได้รับเพียงแค่แสงแดดเท่านั้น แต่ยังได้รับแสงสว่างจากโลกสยามทั้งใบอีกด้วย ความเชื่อนี้ไม่ใช่เรื่องผิด แต่ก็ไม่ใช่ความจริงทั้งหมด พูดกันตามตรงแล้ว “เป๊ปซี่” ที่ยิ้มจนถึงใบหูในยุโรปกับในเอเชียนั้นเป็นคนละเรื่องกันอย่างสิ้นเชิง
ในยุโรป รอยยิ้มมักจะเป็นสัญลักษณ์ของความเป็นมิตร หรือแสดงถึงอารมณ์ดีของเรา ในขณะที่คนไทยยิ้มแทบจะกับทุกสถานการณ์ แม้กระทั่งในเหตุการณ์ที่น่าเศร้า หรือในโอกาสที่เราเองก็นึกไม่ถึงว่าจะยิ้มได้
รอยยิ้มแบบไทยเป็นรูปแบบหนึ่งของการสื่อสาร และมีหลากหลายลักษณะ การตีความให้ถูกต้องนั้นไม่เพียงแต่ยากสำหรับชาวต่างชาติ (ฝรั่ง) เท่านั้น แต่แทบจะเป็นไปไม่ได้เลย ไม่ยากนักที่เราจะเข้าใจรอยยิ้มที่เป็นมิตรว่าเป็นการขอบคุณ หรือแม้แต่เป็นการขอโทษ ซึ่งก็ยังพอเข้าใจได้ แต่ถ้าคุณกำลังมองหาป้ายรถเมล์ แล้วทุกคนยิ้มอย่างเป็นมิตรพร้อมกับชี้ทางผิดให้คุณ นั่นก็อาจจะไม่ใช่เรื่องดีเท่าไร
รอยยิ้มของคนไทยอาจหมายถึงว่าเขาไม่รู้คำตอบที่ถูกต้อง หรืออาจหมายความว่าเขาไม่เข้าใจสิ่งที่ฉันถามเลยด้วยซ้ำ ถ้าชาวต่างชาติเผลอสะดุดล้มลงกับจมูกตัวเอง แล้วเริ่มสบถแบบไม่รู้ตัว เพราะคิดว่าคนไทยที่ยืนล้อมรอบนั้นกำลังหัวเราะเยาะเขา แต่มันไม่ใช่อย่างนั้น คนไทยแค่พยายามลดความรู้สึกเขินอายของนักท่องเที่ยวด้วยรอยยิ้ม – “ไม่เป็นไร ไม่เป็นไร” พวกเขาไม่ได้หัวเราะเพราะเห็นว่าสถานการณ์นั้นตลก นั่นไม่เหมือนกัน และเราไม่ควรสับสนระหว่างสองสิ่งนี้ สิ่งที่ในยุโรปอาจหมายถึงการสะใจหรือเยาะเย้ย ไม่ได้มีความหมายเช่นนั้นในประเทศไทย
หากคุณเดินชนใครบางคนโดยไม่ได้ตั้งใจบนถนนที่พลุกพล่านในยุโรป คุณอาจถูกต่อยจมูกได้เลย แต่ในประเทศไทย คนจะตอบสนองด้วยรอยยิ้มที่เขินอายและดูหวาดๆ เล็กน้อย แต่อย่างแน่นอนไม่ใช่ความโกรธ มันอาจไม่ใช่เรื่องน่ารักนัก แต่ก็ให้ลืมมันไปเสีย – ยิ้มเข้าไว้ ยิ้มเข้าไว้ ถ้าคุณตะโกนใส่คนไทยขึ้นมากะทันหัน สิ่งที่คุณจะได้รับตอบกลับคือรอยยิ้มที่ดูสับสนเล็กน้อย แต่นั่นไม่ได้หมายความว่าเขาดีใจอะไรเลย
เมื่อฝรั่งเห็นคนไทยยิ้มและเป็นมิตรอยู่ตลอดเวลา ก็อาจเกิดความเข้าใจผิดว่าเขาสามารถทำอะไรก็ได้ตามใจชอบ แต่นั่นไม่ใช่ความคิดที่ดีเสมอไป เพราะเมื่อถึงขีดจำกัด คนไทยที่เคยเป็นมิตรอาจระเบิดเหมือนหม้อแรงดัน ซึ่งอาจก่อให้เกิดผลร้ายแรงได้ รอยยิ้มที่ดูเป็นมิตรและคำว่า "ยิ้มเข้าไว้ ยิ้มเข้าไว้" นั้น ไม่ได้หมายความว่า "ยินดีต้อนรับ" เสมอไป
รอยยิ้มแบบไทยยังเป็นเสมือนเกราะป้องกันตัว คนไทยที่แสวงหาและชื่นชมความงาม ความสุข และความเพลิดเพลินในช่วงเวลาปัจจุบัน มักเลือกที่จะไม่ทำอะไรมากไปกว่าการหลีกหนีปัญหาและความขัดแย้งในแต่ละวันอย่างรวดเร็ว คนไทยมักหลีกเลี่ยงการทะเลาะเบาะแว้ง ไม่ชอบพูดว่า “ไม่” ตรงๆ ส่วนใหญ่คำปฏิเสธจะมาในรูปแบบของรอยยิ้มที่เป็นมิตร หรือคำพูดอ้อมค้อม หากเขาไม่รู้ ไม่เข้าใจ หรือไม่ต้องการ สิ่งที่คุณจะได้กลับมาก็คือรอยยิ้มสดใสเสมอ แล้วนั่นโกหกหรือไม่? ไม่ใช่เลย เราแค่ไม่เข้าใจคำตอบของเขา การตีความรอยยิ้มให้ถูกต้องก็เหมือนกับการแปลภาษาต่างประเทศ
หากสาวตาเรียวสวยคนหนึ่งในรถไฟใต้ดินยิ้มหวานให้กับผู้ชาย นั่นไม่ได้หมายความว่าเธอชอบเขาเลย ตรงกันข้าม – มันคือ “ได้โปรด อย่ามายุ่งกับฉัน” ต่างหาก ฝรั่งส่วนใหญ่มักเข้าใจสัญญาณเหล่านี้ผิด
รอยยิ้มแบบไทยเป็นหน้าที่ทางสังคม คนเราควรยิ้มขึ้นไปข้างบนเสมอ ในโรงงาน หัวหน้าจะไม่ยิ้มตอบกลับให้กับพนักงานเลย ผู้ที่อยู่ลำดับล่างในลำดับชั้นเท่านั้นที่ต้องเป็นฝ่ายยิ้มก่อน เพราะเป็นหน้าที่ของพวกเขาที่จะแสดงความเคารพต่อผู้ที่อยู่ในตำแหน่งสูงกว่า
คนไทยยิ้มเพราะทำให้พวกเขาดูเป็นมิตรและน่ารักมากขึ้น
มีสุภาษิตหนึ่งที่ดีมากกล่าวไว้ว่า: “ถ้าคุณจะมาใช้ชีวิตในประเทศไทยและอยากเข้าใจคนไทย อย่าเพิ่งเริ่มจากการเรียนภาษา แต่ให้พยายามเรียนรู้ความหมายที่แตกต่างกันของรอยยิ้มแบบไทยก่อน”
ซึ่งไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะมีคำกล่าวว่ารอยยิ้มแบบไทยอาจมีมากถึงร้อยความหมาย แม้จะฟังดูเว่อร์ แต่ก็มีความจริงอยู่ไม่น้อย การเข้าใจสิ่งเหล่านี้ไม่ใช่เรื่องง่ายเสมอไป
รอยยิ้มกว้างที่ปรากฏอยู่เสมอนั้น ยังมีอีกหน้าที่หนึ่งที่สำคัญมาก นั่นคือการรักษาหน้าตา ความสุภาพ และศักดิ์ศรี คนไทยจะยิ้มแม้ในขณะที่เขากำลังซ่อนความโกรธ ความเศร้า หรือความไม่เข้าใจไว้ ในประเทศไทย หนึ่งในคุณธรรมที่สำคัญที่สุดคือการไม่เสียอารมณ์ หรืออย่างที่คนไทยเรียกว่า “ใจเย็น” การรักษาหัวใจให้เย็น สุขุม อดทน ไม่วู่วาม ไม่โกรธง่าย ยิ้มไว้ ยิ้มไว้ พยายามรักษาความกลมเกลียว ความสงบ และความเยือกเย็นไว้ในทุกสถานการณ์
ใจเย็น หมายถึง การซ่อนความรู้สึกด้านลบไว้ภายใต้รอยยิ้ม ตรงกันข้ามคือ “ใจร้อน” หรือหัวใจที่ร้อนแรง ฝรั่งที่แสดงความไม่พอใจเสียงดัง เช่น บ่นเรื่องเบียร์อุ่นในร้านอาหาร มักจะถูกมองว่าเป็นคนใจร้อน
ผมเคยได้ยินฝรั่งหลายคนพูดว่าคนไทยดูถูกชาวต่างชาติ และปฏิบัติกับพวกเขาเหมือนเป็นพลเมืองชั้นสอง คนไทยเหยียดเชื้อชาติ แต่นั่นเป็นความเข้าใจที่ผิดอย่างมหันต์ อาจไม่มีชนชาติใดในโลกที่มีความอดทนและเปิดกว้างเท่าคนไทย และประวัติศาสตร์ก็ได้พิสูจน์สิ่งนี้มากกว่าหนึ่งครั้ง
แต่ความจริงคือ คนไทยจะไม่ให้ความเคารพหรือจริงจังกับฝรั่งที่ตะโกน ด่าทอ เมามาย สกปรก หรือไม่ดูแลตัวเอง ฝรั่งแบบนี้จริง ๆ แล้วถูกมองอย่างดูแคลน และบางครั้งก็ไม่ถือว่าเป็นผู้ที่มีศักดิ์ศรีเทียบเท่าคนอื่น ทุกสิ่งมีเหตุผลของมัน ผู้ที่ไม่มี “ใจเย็น” ก็จะสูญเสียศักดิ์ศรี สูญเสีย “หน้า”และในประเทศไทย ไม่มีความอับอายใดจะมากไปกว่านี้อีกแล้ว
ฉันยินดีเป็นอย่างยิ่งที่ได้รับความคิดเห็น คำวิจารณ์ และความคิดเห็นต่างๆ ฉันอยากให้ทุกคนมีส่วนร่วมมากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ ดังนั้นฉันจึงขอให้คุณช่วยแชร์เพจนี้และช่วยหาผู้ที่สนใจให้มากขึ้น
https://www.facebook.com/groups/1071361535086444
Nincsenek megjegyzések:
Megjegyzés küldése