🇹🇭 ฝรั่งในเมืองไทย
ปรัชญาชีวิตแบบไทย
ฝรั่งในเมืองไทย - ฝรั่งมองเมืองไทยอย่างไร
การเสียหน้า
ครั้งหนึ่งเมื่อผมไปร่วมงานเทศกาลหมู่บ้านในภาคอีสาน ตอนแรกผมคิดว่ากองทัพไทยครึ่งหนึ่งก็มาร่วมงานด้วย ไม่เพียงแต่ทหารและตำรวจที่เดินทางมาด้วยสีหน้ายิ้มแย้มและแต่งเครื่องแบบเท่านั้น แต่แทบครึ่งหมู่บ้านก็มาด้วย นายกเทศมนตรีของหมู่บ้านก็แต่งตัวเต็มยศ และแม้แต่ข้าราชการ ครู บุรุษไปรษณีย์ พนักงานขับรถไฟ คนขับรถบัส พนักงานตรวจตั๋ว หรือใครก็ตามที่มีตำแหน่งหรืออำนาจในประเทศ ต่างก็สวมเครื่องแบบกันทั้งนั้น ทุกคนต่างอยากแสดงตำแหน่งของตนในสังคมไทยให้ชัดเจน
นี่ไม่ใช่เรื่องบังเอิญ ในระบบสังคมไทยที่เป็นลำดับชั้นและค่อนข้างแข็งตัว ไม่เพียงแต่ในระดับสูงสุด แต่รวมถึงทุกระดับในสังคม ทุกคนมีตำแหน่งและบทบาทที่กำหนดไว้อย่างชัดเจน ลำดับชั้นขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น อายุ ความรู้ ประเภทงาน การแต่งกาย เป็นฝรั่งหรือไม่ และโดยเฉพาะอย่างยิ่ง ความหนาของกระเป๋าสตางค์
:
คนไทยทุกคนรู้ตั้งแต่เกิดอย่างชัดเจนว่าตนเองอยู่ตรงไหนในระบบ และใครอยู่เหนือหรืออยู่ใต้ตนเอง ขงจื๊อยังเคยสอนว่า “ความกลมเกลียวในสังคมจะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อทุกคนมีตำแหน่งที่แน่นอน และต้องมีคนหนึ่งอยู่เหนืออีกคนหนึ่งเสมอ” ดังนั้น พระมหากษัตริย์จึงเป็นบิ๊กบอส เจ้านายอยู่เหนือพนักงาน ครูอยู่เหนือศิษย์ พ่อแม่อยู่เหนือบุตร สุนัขอยู่เหนือแมว เศรษฐีอยู่เหนือขอทาน เป็นต้น เรื่องประชาธิปไตยจึงดูห่างไกลจากความจริง
ลำดับชั้นนี้แทบจะถาวรตลอดไป และใครก็ตามที่อยู่ในตำแหน่งสูงแล้วได้รับแสงสว่างจากดวงอาทิตย์ส่องถึง ก็มักจะภูมิใจและแสดงออกอย่างชัดเจน พนักงานที่สวมเครื่องแบบอย่างภาคภูมิใจราวกับกำลังบอกว่า – “ดูสิ ฉันคือนายความเคารพ และนี่คือภรรยาฉัน นางการยอมรับ”
สถานะหมายถึงคุณค่าหรือการยกย่อง เพิ่มหรือลดของการ “รักษาหน้า” และแน่นอนว่าไม่มีใครอยากสูญเสียตำแหน่งที่สูงกว่า ขอพระเจ้าอย่าให้ตกลงมา เพราะถ้าตกลงมา เขาจะไม่เพียงสูญเสียความน่าเชื่อถือ แต่ยังเสียหน้าอีกด้วย และในประเทศไทย ไม่มีความอับอายใดจะใหญ่หลวงไปกว่าการเสียหน้า
เพื่อเจาะลึกตัวอย่างนี้ให้มากขึ้น หากใครสักคนอวดว่ามีฟันปลอมที่สมบูรณ์แบบ นั่นก็ดีอยู่หรอก แต่ถ้ากลับกลายเป็นว่าเป็นเรื่องโกหก เพราะแม้จะมองจากระยะหลายร้อยเมตรก็เห็นได้ชัดว่าฟันปลอมในปากของเขากำลังโยกคลอนอยู่ เขาก็จะดูน่าขัน เพื่อไม่ให้ชายชรานั้นเสียหน้า คนไทยจึงทำราวกับว่าไม่ได้สังเกตเห็นฟันปลอมเลย และจะไม่คิดแม้แต่น้อยที่จะเปิดโปงความจริงนี้
สถานการณ์จะแตกต่างออกไปอย่างสิ้นเชิงถ้ามีคนหกล้มตรงหน้า ในช่วงเวลาแบบนั้น คนไทยก็จะหัวเราะ เพราะพวกเขามองว่าสถานการณ์นั้นตลกจริงๆ แต่ประเด็นสำคัญอยู่ตรงนี้ — ถ้าชายคนนั้นเคยคุยโม้ก่อนหน้านี้ว่าเขาไม่มีวันลื่นล้ม เหตุการณ์ก็จะถูกตีความต่างออกไป คนไทยจะไม่หัวเราะ เพราะนั่นอาจทำให้ผู้ที่ล้มเสียหน้าได้
การตีความปรัชญานี้ให้ถูกต้องไม่ใช่เรื่องง่าย และผมจะกลับมาพูดถึงเรื่องนี้อีกในภายหลัง
การรักษาหน้าของผู้อื่นบ่อยครั้งนำไปสู่สถานการณ์ที่แปลกประหลาดได้ ฝรั่งคนหนึ่งที่ต้องการฟ้องร้องตำรวจที่ทุจริตและเล่าเรื่องให้หัวหน้าตำรวจฟัง มักไม่เคยประสบความสำเร็จ เพราะสำหรับหัวหน้าตำรวจแล้ว การรักษาหน้าของตำรวจระดับล่างมีความสำคัญกว่าการพิจารณาคำร้องเรียนของนักท่องเที่ยว ด้วยเหตุผลเหล่านี้ รวมถึงเหตุผลอื่นๆ ผมจึงขอแนะนำอย่างยิ่งว่าไม่ควรแจ้งความตำรวจไทย
ฉันยินดีเป็นอย่างยิ่งที่ได้รับความคิดเห็น คำวิจารณ์ และความคิดเห็นต่างๆ ฉันอยากให้ทุกคนมีส่วนร่วมมากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ ดังนั้นฉันจึงขอให้คุณช่วยแชร์เพจนี้และช่วยหาผู้ที่สนใจให้มากขึ้น
https://www.facebook.com/groups/1071361535086444
Nincsenek megjegyzések:
Megjegyzés küldése